|
W latach osiemdziesiątych wielu
krótkofalowców również i ja wykonywało pierwsze
eksperymenty przy użyciu komputerów TIMEX (ZX Spektrum)
do przesyłania tekstu, grafiki oraz innych plików.
Komputery wówczas podłączone były bezpośrednio do
transceivera wykorzystując łącze audio, które
standardowo było podłączone z magnetofonem. Odbywało się
to na falach krótkich w paśmie 80 metrów. Chcąc
cokolwiek przesłać trzeba było powtarzać wielokrotnie
transmisję, ale udawało się coś wysłać i odebrać. Od
tego wydarzenia minęło ćwierć wieku i pojawił się
doskonały program, który umożliwia dokładnie to samo co
próbowaliśmy robić w tamtych czasach.
Jest nim program stworzony przez Erika
VK4AES EASYPAL. Trudu spolszczenia programu dokonał
Marek SP8WQX. Program jest już używany od dłuższego
czasu przez wielu krótkofalowców i jest dość znany.
Jednak pracując na pasmach z użyciem tego programu wielu
kolegów często zadaje mi pytania na temat wielu funkcji,
w które program został wyposażony. Chciałbym przybliżyć
obsługę tego programu oraz jego możliwości, który
dostępny jest pod adresem
http://www.kc1cs.com/
Oprogramowanie to wykorzystuje system
kodowania DRM (Digital Radio Mondiale) w celu wysyłania
plików w pasmach krótkofalowych przez kanał audio.
System ten jest znany również jako Digital SSTV.
Zostało ono napisane w środowisku
programistycznym Delphi i skompilowane dla systemu
Windows Vista. Działa również na większości szybkich
komputerów z systemem Windows XP i procesorem co
najmniej 2 GHz.
Program EasPal umożliwia przesyłanie
poprzez transceiver wszystkich rodzajów plików np.: JPG,
MP3, TXT, DOC itd., które można otwierać w aplikacjach
do tego przeznaczonych. Najczęściej krótkofalowcy
przesyłają pliki graficzne oraz wiadomości tekstowe. Do
współpracy programu z transceiverem niezbędny jest
interface sprzętowy identyczny jak dla emisji PSK, RTTY,
SSTV i itd., który łączy radio z kartą dźwiękową oraz z
portem COM sterujący nadawaniem.
Pobrany plik "EasyPal.exe" instalujemy, a
po uruchomieniu program jest gotowy do odbioru sygnałów.
Jedyne co należy zrobić to ustawić odpowiedni poziom
audio TX i RX wpisać swój znak, oraz wybrać odpowiedni
port COM, z którego będzie załączane TX. Wszystkie nie
używane kanały audio powinny być wyciszone z wyjątkiem
Master Volume i Wave. Zaleca się, aby zamknąć program i
ponownie uruchomić po utworzeniu lub dokonywania zmian w
ustawienia karty dźwiękowej.
Po takiej konfiguracji program można
używać również do wysyłania plików.
Interface programu zbudowany jest z
klasycznego menu, dużego okna zakładkami RX, TX, View do
przeglądania odebranych oraz wysłanych obrazów, części
służącej do kontroli nadawania i odbioru oraz okna z
tzw. wodospadem. W górnej części kontrolnej znajdziemy
informację o poziomie sygnału audio, poziom sygnału
użytecznego do szumu
SNR (signal-to-noise ratio) oraz znak
korespondenta. Obok znajdują się ustawiania, które mogą
zmniejszyć czas wysyłania plików poprzez zmniejszenie
zbędnych segmentów w zależności od warunków panujących
na paśmie oraz okno synchronizacji.
Podczas prób odbioru plików (tekstu,
grafiki) bardzo często mogą pojawiać się błędy typu
brakujące fragmenty pliku, co jest widoczne w pasku
postępu na dole okna z lewej strony. Czerwone prążki
oznaczają brakujące fragmenty pliku. Spowodowane jest to
QRM-ami, np. nośna, trzaski i innymi zakłóceniami. Plik
taki pomimo odebrania nie zostanie otworzony. Możliwe
jest odebranie pliku w całości bez uszkodzeń przy silnym
sygnale, ale nieraz jest to utrudnione. Dlatego w
programie zainstalowana jest funkcja BSR (Bad Segment
Report) dostępna tylko przy nadawaniu, która działa
następująco.
Plik po odebraniu może posiadać brakujące fragmenty
kodu. Możemy wysyłać informację, których fragmentów
pliku brakuje „Wyślij Prośbę o Naprawę” (BSR). Na nasze
żądanie korespondent otrzymuje informację w postaci okna
„Napraw Teraz” (FIX), odpowiada wysyłając brakujące
części pliku. Operację tą wykonujemy do skutku, aż
zostaną przesłane wszystkie brakujące elementy pliku.
Zwrócić należy uwagę na to, że odebranie pliku nieraz
bez komunikacji obustronnej jest niemożliwe.
W przypadku emisji PSK, RTTY, SSTV w
programach takich jak MIXW, MMSSTV itp. część
nieodebranej informacji po prostu nie jest wyświetlana,
ale to co zostało odebrane jest możliwe do odczytania.
Możemy sobie oglądać bez problemu tego typu łączności. W
przypadku DRN jest to nieraz nie możliwe lub utrudnione.
Powodem może być również słaby poziom sygnału lub mały
stosunek szumów odbieranego tła do sygnału użytkowego.
Przycisk „Włóż tekst” (EmbedTxt)
umożliwia wysłanie oprócz pliku dodatkowych informacji
tekstowych o naszej stacji, które wyświetlą się dla
korespondenta w oknie pod „wodospadem”.
Okno „wodospadu” służy do odbioru oraz
podglądu nadawanych prostych wiadomości
tekstowo-graficznych. Służą do tego celu komendy
„W/Obraz” (WFPic) i „W/Tekst” (WFTxt), które znajdują
się w menu głównym i uruchamiają małe okno do edycji i
wysłania tekstu oraz do wysłania obrazu aktualnie
wyświetlanego w dużym oknie RX lub TX.
Ważne jest ustawienie w tych oknach
poziomu „Wav Volume”. Przy zbyt niskim obraz lub tekst
nie pojawi się na ekranie i nie zostanie wysłany.
Wiadomości tego typu możemy przygotować
wcześniej i zapisać do plików typu WAV, które możemy
wysyłać w trakcie trwania łączności korzystając z
przycisku „WAV”. Otwiera on małe okno w którym mamy
możliwość wyboru wcześniej zapisanych plików WAV.
Chcąc wysłać fotografię należy otworzyć plik graficzny w
oknie TX „Ładuj Obraz” (LoadPic). Na fotografię możemy
nanieść informację tekstową lub graficzną, nasz znak,
opis fotografii inny element graficzny otwierając
przyciskiem Obr./Obr. (Pix/Pix) okno edycyjne. Następnie
„Dodaj tekst” „Dodaj obraz”(Add image, Add text) i
„Dołącz do TX” (Merge to TX. Jeśli chcemy wysłać dowolny
plik otwieramy z menu okno „Ładuj Każdy” (LoadAny).
W części programu służącej do kontroli
nadawania i odbioru znajduje się znacznik RS, który
służy do określenia sposobu kodowania wysyłanego pliku.
Wybór uzależniony jest od warunków panujących na paśmie.
Ustawienie od RS1 do RS4 zmienia algorytm kodowania. Im
większy np. RS4, tym plik dłuższy ale odbiór pliku
bardziej prawdopodobny. Ustawienia te możemy wykonać z
menu „Ustawienia” (Setup) lub prawym przyciskiem myszki
klikając na znacznik RS. Przycisk „Mon” minimalizuje do
małego okna poglądu odebranych obrazów
Jeśli mamy podłączoną kamerę internetową to możemy
wysłać przechwycony z niej obraz klikając na menu Akcja
(Action), „Wybierz obraz ze źródła” (Twain Acquire).
Wszystkich możliwości programu nie opisałem, ale
większość z nich można odnaleźć poruszając się
intuicyjnie po programie. Program ciągle się rozwija i w
każdej nowej wersji pojawiają się ulepszenia. Myślę, że
na początek pracy z tym programem wskazówki, które
opisałem mogą być przydatne. Do pracy z użyciem tego
programu przeznaczone są częstotliwości dla szerokich
emisji np.: w paśmie 80 m - 3.730 - 3.740. Najczęściej
można spotkać stacje pracujące w paśmie 80 m na
częstotliwościach 3,733 MHz oraz w paśmie 20 m na 14,233
MHz.
Alfred Borysewicz
SP3DRY
|
